धर्म

वेंकटेश्वर सुप्रभातम – Venkateswara Suprabhatam

वेंकटेश्वर सुप्रभातम पढ़ें

कौसल्या सुप्रजा राम पूर्वासन्ध्या प्रवर्तते ।
उत्तिष्ठ नरशार्दूल कर्तव्यं दैवमाह्निकम् ॥ 1 ॥

उत्तिष्ठोत्तिष्ठ गोविन्द उत्तिष्ठ गरुडध्वज ।
उत्तिष्ठ कमलाकान्त त्रैलोक्यं मङ्गलं कुरु ॥ 2 ॥

मातस्समस्त जगतां मधुकैटभारेः
वक्षोविहारिणि मनोहर दिव्यमूर्ते ।
श्रीस्वामिनि श्रितजनप्रिय दानशीले
श्री वेङ्कटेश दयिते तव सुप्रभातम् ॥ 3 ॥

तव सुप्रभातमरविन्द लोचने
भवतु प्रसन्नमुख चन्द्रमण्डले ।
विधि शङ्करेन्द्र वनिताभिरर्चिते
वृश शैलनाथ दयिते दयानिधे ॥ 4 ॥

अत्र्यादि सप्त ऋषयस्समुपास्य सन्ध्यां
आकाश सिन्धु कमलानि मनोहराणि ।
आदाय पादयुग मर्चयितुं प्रपन्नाः
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 5 ॥

पञ्चाननाब्ज भव षण्मुख वासवाद्याः
त्रैविक्रमादि चरितं विबुधाः स्तुवन्ति ।
भाषापतिः पठति वासर शुद्धि मारात्
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 6 ॥

ईशत्-प्रफुल्ल सरसीरुह नारिकेल
पूगद्रुमादि सुमनोहर पालिकानाम् ।
आवाति मन्दमनिलः सहदिव्य गन्धैः
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 7 ॥

उन्मील्यनेत्र युगमुत्तम पञ्जरस्थाः
पात्रावसिष्ट कदली फल पायसानि ।
भुक्त्वाः सलील मथकेलि शुकाः पठन्ति
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 8 ॥

तन्त्री प्रकर्ष मधुर स्वनया विपञ्च्या
गायत्यनन्त चरितं तव नारदो‌உपि ।
भाषा समग्र मसत्-कृतचारु रम्यं
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 9 ॥

भृङ्गावली च मकरन्द रसानु विद्ध
झुङ्कारगीत निनदैः सहसेवनाय ।
निर्यात्युपान्त सरसी कमलोदरेभ्यः
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 10 ॥

योषागणेन वरदध्नि विमथ्यमाने
घोषालयेषु दधिमन्थन तीव्रघोषाः ।
रोषात्कलिं विदधते ककुभश्च कुम्भाः
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 11 ॥

पद्मेशमित्र शतपत्र गतालिवर्गाः
हर्तुं श्रियं कुवलयस्य निजाङ्गलक्ष्म्याः ।
भेरी निनादमिव भिभ्रति तीव्रनादम्
शेषाद्रि शेखर विभो तव सुप्रभातम् ॥ 12 ॥

श्रीमन्नभीष्ट वरदाखिल लोक बन्धो
श्री श्रीनिवास जगदेक दयैक सिन्धो ।
श्री देवता गृह भुजान्तर दिव्यमूर्ते
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 13 ॥

श्री स्वामि पुष्करिणिकाप्लव निर्मलाङ्गाः
श्रेयार्थिनो हरविरिञ्चि सनन्दनाद्याः ।
द्वारे वसन्ति वरनेत्र हतोत्त माङ्गाः
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 14 ॥

श्री शेषशैल गरुडाचल वेङ्कटाद्रि
नारायणाद्रि वृषभाद्रि वृषाद्रि मुख्याम् ।
आख्यां त्वदीय वसते रनिशं वदन्ति
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 15 ॥

सेवापराः शिव सुरेश कृशानुधर्म
रक्षोम्बुनाथ पवमान धनाधि नाथाः ।
बद्धाञ्जलि प्रविलसन्निज शीर्षदेशाः
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 16 ॥

धाटीषु ते विहगराज मृगाधिराज
नागाधिराज गजराज हयाधिराजाः ।
स्वस्वाधिकार महिमाधिक मर्थयन्ते
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 17 ॥

सूर्येन्दु भौम बुधवाक्पति काव्यशौरि
स्वर्भानुकेतु दिविशत्-परिशत्-प्रधानाः ।
त्वद्दासदास चरमावधि दासदासाः
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 18 ॥

तत्-पादधूलि भरित स्फुरितोत्तमाङ्गाः
स्वर्गापवर्ग निरपेक्ष निजान्तरङ्गाः ।
कल्पागमा कलनया‌உ‌உकुलतां लभन्ते
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 19 ॥

त्वद्गोपुराग्र शिखराणि निरीक्षमाणाः
स्वर्गापवर्ग पदवीं परमां श्रयन्तः ।
मर्त्या मनुष्य भुवने मतिमाश्रयन्ते
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 20 ॥
श्री भूमिनायक दयादि गुणामृताब्दे
देवादिदेव जगदेक शरण्यमूर्ते ।
श्रीमन्ननन्त गरुडादिभि रर्चिताङ्घ्रे
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 21 ॥

श्री पद्मनाभ पुरुषोत्तम वासुदेव
वैकुण्ठ माधव जनार्धन चक्रपाणे ।
श्री वत्स चिह्न शरणागत पारिजात
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 22 ॥

कन्दर्प दर्प हर सुन्दर दिव्य मूर्ते
कान्ता कुचाम्बुरुह कुट्मल लोलदृष्टे ।
कल्याण निर्मल गुणाकर दिव्यकीर्ते
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 23 ॥

मीनाकृते कमठकोल नृसिंह वर्णिन्
स्वामिन् परश्वथ तपोधन रामचन्द्र ।
शेषांशराम यदुनन्दन कल्किरूप
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 24 ॥

एलालवङ्ग घनसार सुगन्धि तीर्थं
दिव्यं वियत्सरितु हेमघटेषु पूर्णम् ।
धृत्वाद्य वैदिक शिखामणयः प्रहृष्टाः
तिष्ठन्ति वेङ्कटपते तव सुप्रभातम् ॥ 25 ॥

भास्वानुदेति विकचानि सरोरुहाणि
सम्पूरयन्ति निनदैः ककुभो विहङ्गाः ।
श्रीवैष्णवाः सतत मर्थित मङ्गलास्ते
धामाश्रयन्ति तव वेङ्कट सुप्रभातम् ॥ 26 ॥

ब्रह्मादया स्सुरवरा स्समहर्षयस्ते
सन्तस्सनन्दन मुखास्त्वथ योगिवर्याः ।
धामान्तिके तव हि मङ्गल वस्तु हस्ताः
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 27 ॥

लक्श्मीनिवास निरवद्य गुणैक सिन्धो
संसारसागर समुत्तरणैक सेतो ।
वेदान्त वेद्य निजवैभव भक्त भोग्य
श्री वेङ्कटाचलपते तव सुप्रभातम् ॥ 28 ॥

इत्थं वृषाचलपतेरिह सुप्रभातं
ये मानवाः प्रतिदिनं पठितुं प्रवृत्ताः ।
तेषां प्रभात समये स्मृतिरङ्गभाजां
प्रज्ञां परार्थ सुलभां परमां प्रसूते ॥ 29 ॥

विदेशों में बसे कुछ हिंदू स्वजनों के आग्रह पर श्री वेंकटेश्वर सुप्रभातम को हम रोमन में भी प्रस्तुत कर रहे हैं। हमें आशा है कि वे इससे अवश्य लाभान्वित होंगे। पढ़ें वेंकटेश्वर सुप्रभातम रोमन में–

Read Venkateswara Suprabhatam

kausalyā suprajā rāma pūrvāsandhyā pravartate ।
uttiṣṭha naraśārdūla kartavyaṃ daivamāhnikam ॥ 1 ॥

uttiṣṭhottiṣṭha govinda uttiṣṭha garuḍadhvaja ।
uttiṣṭha kamalākānta trailokyaṃ maṅgalaṃ kuru ॥ 2 ॥

mātassamasta jagatāṃ madhukaiṭabhāreḥ
vakṣovihāriṇi manohara divyamūrte ।
śrīsvāmini śritajanapriya dānaśīle
śrī veṅkaṭeśa dayite tava suprabhātam ॥ 3 ॥

tava suprabhātamaravinda locane
bhavatu prasannamukha candramaṇḍale ।
vidhi śaṅkarendra vanitābhirarcite
vṛśa śailanātha dayite dayānidhe ॥ 4 ॥

atryādi sapta ṛṣayassamupāsya sandhyāṃ
ākāśa sindhu kamalāni manoharāṇi ।
ādāya pādayuga marcayituṃ prapannāḥ
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 5 ॥

pañcānanābja bhava ṣaṇmukha vāsavādyāḥ
traivikramādi caritaṃ vibudhāḥ stuvanti ।
bhāṣāpatiḥ paṭhati vāsara śuddhi mārāt
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 6 ॥

īśat-praphulla sarasīruha nārikela
pūgadrumādi sumanohara pālikānām ।
āvāti mandamanilaḥ sahadivya gandhaiḥ
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 7 ॥

unmīlyanetra yugamuttama pañjarasthāḥ
pātrāvasiṣṭa kadalī phala pāyasāni ।
bhuktvāḥ salīla mathakeli śukāḥ paṭhanti
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 8 ॥

tantrī prakarṣa madhura svanayā vipañcyā
gāyatyananta caritaṃ tava nārado‌உpi ।
bhāṣā samagra masat-kṛtacāru ramyaṃ
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 9 ॥

bhṛṅgāvalī ca makaranda rasānu viddha
jhuṅkāragīta ninadaiḥ sahasevanāya ।
niryātyupānta sarasī kamalodarebhyaḥ
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 10 ॥

yoṣāgaṇena varadadhni vimathyamāne
ghoṣālayeṣu dadhimanthana tīvraghoṣāḥ ।
roṣātkaliṃ vidadhate kakubhaśca kumbhāḥ
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 11 ॥

padmeśamitra śatapatra gatālivargāḥ
hartuṃ śriyaṃ kuvalayasya nijāṅgalakṣmyāḥ ।
bherī ninādamiva bhibhrati tīvranādam
śeṣādri śekhara vibho tava suprabhātam ॥ 12 ॥

śrīmannabhīṣṭa varadākhila loka bandho
śrī śrīnivāsa jagadeka dayaika sindho ।
śrī devatā gṛha bhujāntara divyamūrte
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 13 ॥

śrī svāmi puṣkariṇikāplava nirmalāṅgāḥ
śreyārthino haraviriñci sanandanādyāḥ ।
dvāre vasanti varanetra hatotta māṅgāḥ
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 14 ॥

śrī śeṣaśaila garuḍācala veṅkaṭādri
nārāyaṇādri vṛṣabhādri vṛṣādri mukhyām ।
ākhyāṃ tvadīya vasate raniśaṃ vadanti
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 15 ॥

sevāparāḥ śiva sureśa kṛśānudharma
rakṣombunātha pavamāna dhanādhi nāthāḥ ।
baddhāñjali pravilasannija śīrṣadeśāḥ
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 16 ॥

dhāṭīṣu te vihagarāja mṛgādhirāja
nāgādhirāja gajarāja hayādhirājāḥ ।
svasvādhikāra mahimādhika marthayante
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 17 ॥

sūryendu bhauma budhavākpati kāvyaśauri
svarbhānuketu diviśat-pariśat-pradhānāḥ ।
tvaddāsadāsa caramāvadhi dāsadāsāḥ
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 18 ॥

tat-pādadhūli bharita sphuritottamāṅgāḥ
svargāpavarga nirapekṣa nijāntaraṅgāḥ ।
kalpāgamā kalanayā‌உ‌உkulatāṃ labhante
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 19 ॥

tvadgopurāgra śikharāṇi nirīkṣamāṇāḥ
svargāpavarga padavīṃ paramāṃ śrayantaḥ ।
martyā manuṣya bhuvane matimāśrayante
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 20 ॥
śrī bhūmināyaka dayādi guṇāmṛtābde
devādideva jagadeka śaraṇyamūrte ।
śrīmannananta garuḍādibhi rarcitāṅghre
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 21 ॥

śrī padmanābha puruṣottama vāsudeva
vaikuṇṭha mādhava janārdhana cakrapāṇe ।
śrī vatsa cihna śaraṇāgata pārijāta
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 22 ॥

kandarpa darpa hara sundara divya mūrte
kāntā kucāmburuha kuṭmala loladṛṣṭe ।
kalyāṇa nirmala guṇākara divyakīrte
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 23 ॥

mīnākṛte kamaṭhakola nṛsiṃha varṇin
svāmin paraśvatha tapodhana rāmacandra ।
śeṣāṃśarāma yadunandana kalkirūpa
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 24 ॥

elālavaṅga ghanasāra sugandhi tīrthaṃ
divyaṃ viyatsaritu hemaghaṭeṣu pūrṇam ।
dhṛtvādya vaidika śikhāmaṇayaḥ prahṛṣṭāḥ
tiṣṭhanti veṅkaṭapate tava suprabhātam ॥ 25 ॥

bhāsvānudeti vikacāni saroruhāṇi
sampūrayanti ninadaiḥ kakubho vihaṅgāḥ ।
śrīvaiṣṇavāḥ satata marthita maṅgalāste
dhāmāśrayanti tava veṅkaṭa suprabhātam ॥ 26 ॥

brahmādayā ssuravarā ssamaharṣayaste
santassanandana mukhāstvatha yogivaryāḥ ।
dhāmāntike tava hi maṅgala vastu hastāḥ
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 27 ॥

lakśmīnivāsa niravadya guṇaika sindho
saṃsārasāgara samuttaraṇaika seto ।
vedānta vedya nijavaibhava bhakta bhogya
śrī veṅkaṭācalapate tava suprabhātam ॥ 28 ॥

itthaṃ vṛṣācalapateriha suprabhātaṃ
ye mānavāḥ pratidinaṃ paṭhituṃ pravṛttāḥ ।
teṣāṃ prabhāta samaye smṛtiraṅgabhājāṃ
prajñāṃ parārtha sulabhāṃ paramāṃ prasūte ॥ 29 ॥

यह भी पढ़ें

सन्दीप शाह

सन्दीप शाह दिल्ली विश्वविद्यालय से स्नातक हैं। वे तकनीक के माध्यम से हिंदी के प्रचार-प्रसार को लेकर कार्यरत हैं। बचपन से ही जिज्ञासु प्रकृति के रहे सन्दीप तकनीक के नए आयामों को समझने और उनके व्यावहारिक उपयोग को लेकर सदैव उत्सुक रहते हैं। हिंदीपथ के साथ जुड़कर वे तकनीक के माध्यम से हिंदी की उत्तम सामग्री को लोगों तक पहुँचाने के काम में लगे हुए हैं। संदीप का मानना है कि नए माध्यम ही हमें अपनी विरासत के प्रसार में सहायता पहुँचा सकते हैं।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

हिंदी पथ
error: यह सामग्री सुरक्षित है !!